Với những bạn có năng khiếu, đam mê về cái gì đó từ nhỏ thì không cần phải nói tới, cứ đấu tranh để học ngành mình yêu thích thôi. Đừng tìm lí do để chối bỏ nó, chỉ khi nào đam mê đó không đủ lớn thì bạn mới dễ dàng tìm lí do để chọn một con đường khác thôi.
Trong bài này mình muốn tập trung vào những bạn không biết mình thích gì, không biết chọn ngành gì cho tương lai. Mình cũng từng ở trong hoàn cảnh này 11 năm trước đây, và mình cũng từng đi làm, chán, rồi đi học, rồi chuyển ngành, cộng với những kiến thức mình tích luỹ được, hy vọng sẽ có ích cho mấy bạn lúc đang sôi sục vì thi đại học, chọn ngành, chọn trường này.
Thứ nhất là phải tỉnh táo, đừng để những ngành hot lôi kéo bạn. Thời mình mới tốt nghiệp cấp 3 thì IT đang hot, ai cũng muốn học IT vì báo nói ngành này lương cao, đang thời thượng. Đi học mới biết nó đang thời thượng mà là thời thượng ở nước ngoài, ở những nơi kinh tế khá ổn định, và họ đang đầu tư mạnh vào phát triển công nghệ. Đó là thời Bill Gate dần leo lên đứng vị trí giàu nhất thế giới, Google, Facebook, Amazon,... bùng nổ. Còn ở Việt Nam thì tốt nghiệp ra đi làm cho FPT lương khởi điểm 3 triệu (năm 2008-2009). Ngoài những bạn xuất sắc như Nguyễn Hà Đông không nói, và bên cạnh những người đam mê lập trình, thì dân học IT còn lại đi làm outsource là nhiều (outsource nghĩa là nhận những phần mềm từ nguồn chỗ khác, chủ yếu từ nước ngoài về, gia công một phần nào đó mà không phải là làm phần chính, vd test phần mềm). Nói chung nếu bạn không đam mê lập trình, không thể ôm máy tính ít nhất 8 tiếng/ngày thì đừng học, biết đủ xài được rồi, ngồi mài đít trước máy tính cả ngày cũng sinh ra nhiều bệnh lắm.
Sau đó là đến ngành kinh tế, ngân hàng hot, nhà nhà người người đổ đi học ngân hàng. Mẹ mình có quen một nhà cho cả 3 đứa con đi học ngân hàng, sau chẳng đứa nào xin được việc, phải đi làm trái ngành kiếm đồng lương qua ngày. Xã hội nó phải có phân công lao động, có người làm bác sĩ, kĩ sư, và cũng có người phải chịu khó dãi nắng dầm mưa đi làm ruộng, quét dọn đường xá. Ngành nào cũng là lao động vinh quang, là nguồn nuôi sống gia đình, nuôi mơ ước của bản thân. Vậy nên phải tỉnh táo, chọn ngành mình thích, hoặc phù hợp với khả năng của mình, không phải ngành hot, ok?
Thứ hai là nếu không thích gì cụ thể thì hãy chọn ngành phù hợp với khả năng của bản thân. Bạn học toán lý tốt thì đi làm kỹ sư, học hoá tốt thì học dược, thực phẩm, hoá chất gì đó, thích viết văn thì làm cô giáo, hoặc nhà báo. Đặc biệt là một số bạn có khả năng sư phạm làm ơn đi học sư phạm giùm cái. Nghề giáo là cái nghề ảnh hưởng đến nhân sinh quan của cả một xã hội. Ở thời của mình, mình chứng kiến mấy bạn thích nghề giáo bỏ đi học ngành khác hết, còn mấy trường sư phạm cấp khu vực thì toàn mấy bạn không thể thi được ngành nào khác nên thi vô đó, rồi về tỉnh dạy, chạy theo đồng tiền mà bỏ qua chất lượng giáo dục (mình đang nói các trường ở tỉnh chứ không phải Sài Gòn hay Hà Nội, mấy tp lớn mình không biết nhiều lắm). Cứ vậy xoay vòng.
Thứ ba là nếu bạn cũng chẳng biết khả năng của mình là gì, cái gì cũng làm vừa vừa hoặc tốt vừa vừa (kiểu giống mình), thì chọn một ngành nào đó mình cảm thấy ổn nhất với mình về hai điều ở trên. Thực ra không ai biết trước được tương lai cả, không biết lựa chọn đó là tốt hay xấu, chỉ quyết định và làm hết sức thôi. Và trong quá trình làm hết sức đó, đọc thêm nhiều sách, học thêm nhiều điều từ cuộc sống để phát triển bản thân, nuôi dưỡng ước mơ của mình. Mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống mà, phải tìm ra ước mơ của mình càng sớm càng tốt, để mà còn thực hiện nó nữa. Khi bạn cố gắng để thực hiện những gì mình mơ ước, mình muốn, đó là những ngày hạnh phúc nhất. Và một điều mình nghiệm ra là đừng đặt ra mục tiêu là tiền, vì bạn sẽ dễ dàng bỏ nó, hãy tìm một ước mơ có ý nghĩa. Nếu bạn làm việc mà bạn yêu thích mỗi ngày thì nó không còn cảm giác phải đi làm nữa, thay vào đó là đi chơi, đến văn phòng để làm cái mình thích mỗi ngày. Một điều nữa mình muốn nói trong này là nếu bạn đang học năm nhất, năm hai hay thậm chí năm ba, và bạn phát hiện ra ngành mình yêu thích không phải ngành này thì nên chuyển ngành càng sớm càng tốt. Không còn tình yêu thì hôn nhân đâu còn hạnh phúc, hén.
Điều cuối cùng là các bạn nên dành thời gian đầu tư tìm hiểu các ngành mình nhắm tới để có quyết định chính xác hơn. Bây giờ lên google, youtube gõ vài chữ là bạn sẽ biết ngành đó công việc là gì, mô tả công việc ra sao, ngồi tưởng tượng ra một ngày mình làm công việc đó, rồi nó lặp đi lặp lại trong vài tháng, vài năm xem sao. Đừng để cái dốt nó dẫn đường mình. Nghĩa là không biết ngành đó làm gì, mà bạn nghe tên, xong tự tưởng tượng công việc theo cái tên đó, rồi thích và ghi danh thì không ổn chút nào. Kiến thức là để soi đường cho chúng ta mà, có internet, báo chí để làm gì ^^.
Ở các nước phát triển, sau khi xong cấp 3 rất nhiều bạn lựa chọn không đi học đại học liền mà đi du lịch bụi, đi đến đâu kiếm tiền xài đến đó. Làm như vậy vừa tích luỹ thêm vốn sống, học thêm văn hoá nơi khác, mà còn mở rộng tầm mắt, cơ hội cho mình. Nhiều bạn đã tìm ra ước mơ của mình trên đường thiên lí đó. Gần đây ở Việt Nam cũng có nhiều bạn thuyết phục được bố mẹ cho đi như vậy và các bạn đó cũng trưởng thành lên rất nhanh. Mình không hoàn toàn hưởng ứng cách này. Cái này thì tuỳ vào tính cách mỗi bạn, không phải ai cũng làm được vậy. Nếu muốn đi xa, học hỏi thêm những cái khác mà không phải đi bụi thì tập trung học anh văn rồi kiếm học bổng du học, hoặc du học dạng vừa làm vừa học. Bây giờ lên các diễn đàn, facebook page của các nhóm du học sinh có nhiều hướng dẫn và nhiều cơ hội cho các bạn đi du học lắm.
Nhân tiện nói thêm là nếu bạn thi rớt đại học cũng chẳng phải là gì ghê gớm lắm, không chết được nhé. Thích học thì năm sau thi tiếp, còn không thì đi học nghề, đi làm. Ai cũng làm thầy thì lúc đó thợ sẽ thành ngành hot hà hà. Ai cũng muốn thiết kế nhà thì lấy ai đi xây nhà? Bạn mình đi làm trang điểm cô dâu thuê từ lúc mình còn trốn giảng đường đi chơi, giờ nó là chủ một studio ở Phú Nhuận, làm liên tay, tiền đếm không hết, mà quan trọng là nó rất vui vì nó được làm điều nó thích. Bởi vậy không có ước mơ lớn hay nhỏ, chỉ có những người dám ước mơ và những người cả đời chẳng dám làm gì.
Vậy đã nhé. Bữa sau mình sẽ viết thêm về cách tìm và xin học bổng du học.
Trong bài này mình muốn tập trung vào những bạn không biết mình thích gì, không biết chọn ngành gì cho tương lai. Mình cũng từng ở trong hoàn cảnh này 11 năm trước đây, và mình cũng từng đi làm, chán, rồi đi học, rồi chuyển ngành, cộng với những kiến thức mình tích luỹ được, hy vọng sẽ có ích cho mấy bạn lúc đang sôi sục vì thi đại học, chọn ngành, chọn trường này.
Thứ nhất là phải tỉnh táo, đừng để những ngành hot lôi kéo bạn. Thời mình mới tốt nghiệp cấp 3 thì IT đang hot, ai cũng muốn học IT vì báo nói ngành này lương cao, đang thời thượng. Đi học mới biết nó đang thời thượng mà là thời thượng ở nước ngoài, ở những nơi kinh tế khá ổn định, và họ đang đầu tư mạnh vào phát triển công nghệ. Đó là thời Bill Gate dần leo lên đứng vị trí giàu nhất thế giới, Google, Facebook, Amazon,... bùng nổ. Còn ở Việt Nam thì tốt nghiệp ra đi làm cho FPT lương khởi điểm 3 triệu (năm 2008-2009). Ngoài những bạn xuất sắc như Nguyễn Hà Đông không nói, và bên cạnh những người đam mê lập trình, thì dân học IT còn lại đi làm outsource là nhiều (outsource nghĩa là nhận những phần mềm từ nguồn chỗ khác, chủ yếu từ nước ngoài về, gia công một phần nào đó mà không phải là làm phần chính, vd test phần mềm). Nói chung nếu bạn không đam mê lập trình, không thể ôm máy tính ít nhất 8 tiếng/ngày thì đừng học, biết đủ xài được rồi, ngồi mài đít trước máy tính cả ngày cũng sinh ra nhiều bệnh lắm.
Sau đó là đến ngành kinh tế, ngân hàng hot, nhà nhà người người đổ đi học ngân hàng. Mẹ mình có quen một nhà cho cả 3 đứa con đi học ngân hàng, sau chẳng đứa nào xin được việc, phải đi làm trái ngành kiếm đồng lương qua ngày. Xã hội nó phải có phân công lao động, có người làm bác sĩ, kĩ sư, và cũng có người phải chịu khó dãi nắng dầm mưa đi làm ruộng, quét dọn đường xá. Ngành nào cũng là lao động vinh quang, là nguồn nuôi sống gia đình, nuôi mơ ước của bản thân. Vậy nên phải tỉnh táo, chọn ngành mình thích, hoặc phù hợp với khả năng của mình, không phải ngành hot, ok?
Thứ hai là nếu không thích gì cụ thể thì hãy chọn ngành phù hợp với khả năng của bản thân. Bạn học toán lý tốt thì đi làm kỹ sư, học hoá tốt thì học dược, thực phẩm, hoá chất gì đó, thích viết văn thì làm cô giáo, hoặc nhà báo. Đặc biệt là một số bạn có khả năng sư phạm làm ơn đi học sư phạm giùm cái. Nghề giáo là cái nghề ảnh hưởng đến nhân sinh quan của cả một xã hội. Ở thời của mình, mình chứng kiến mấy bạn thích nghề giáo bỏ đi học ngành khác hết, còn mấy trường sư phạm cấp khu vực thì toàn mấy bạn không thể thi được ngành nào khác nên thi vô đó, rồi về tỉnh dạy, chạy theo đồng tiền mà bỏ qua chất lượng giáo dục (mình đang nói các trường ở tỉnh chứ không phải Sài Gòn hay Hà Nội, mấy tp lớn mình không biết nhiều lắm). Cứ vậy xoay vòng.
Thứ ba là nếu bạn cũng chẳng biết khả năng của mình là gì, cái gì cũng làm vừa vừa hoặc tốt vừa vừa (kiểu giống mình), thì chọn một ngành nào đó mình cảm thấy ổn nhất với mình về hai điều ở trên. Thực ra không ai biết trước được tương lai cả, không biết lựa chọn đó là tốt hay xấu, chỉ quyết định và làm hết sức thôi. Và trong quá trình làm hết sức đó, đọc thêm nhiều sách, học thêm nhiều điều từ cuộc sống để phát triển bản thân, nuôi dưỡng ước mơ của mình. Mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống mà, phải tìm ra ước mơ của mình càng sớm càng tốt, để mà còn thực hiện nó nữa. Khi bạn cố gắng để thực hiện những gì mình mơ ước, mình muốn, đó là những ngày hạnh phúc nhất. Và một điều mình nghiệm ra là đừng đặt ra mục tiêu là tiền, vì bạn sẽ dễ dàng bỏ nó, hãy tìm một ước mơ có ý nghĩa. Nếu bạn làm việc mà bạn yêu thích mỗi ngày thì nó không còn cảm giác phải đi làm nữa, thay vào đó là đi chơi, đến văn phòng để làm cái mình thích mỗi ngày. Một điều nữa mình muốn nói trong này là nếu bạn đang học năm nhất, năm hai hay thậm chí năm ba, và bạn phát hiện ra ngành mình yêu thích không phải ngành này thì nên chuyển ngành càng sớm càng tốt. Không còn tình yêu thì hôn nhân đâu còn hạnh phúc, hén.
Điều cuối cùng là các bạn nên dành thời gian đầu tư tìm hiểu các ngành mình nhắm tới để có quyết định chính xác hơn. Bây giờ lên google, youtube gõ vài chữ là bạn sẽ biết ngành đó công việc là gì, mô tả công việc ra sao, ngồi tưởng tượng ra một ngày mình làm công việc đó, rồi nó lặp đi lặp lại trong vài tháng, vài năm xem sao. Đừng để cái dốt nó dẫn đường mình. Nghĩa là không biết ngành đó làm gì, mà bạn nghe tên, xong tự tưởng tượng công việc theo cái tên đó, rồi thích và ghi danh thì không ổn chút nào. Kiến thức là để soi đường cho chúng ta mà, có internet, báo chí để làm gì ^^.
Ở các nước phát triển, sau khi xong cấp 3 rất nhiều bạn lựa chọn không đi học đại học liền mà đi du lịch bụi, đi đến đâu kiếm tiền xài đến đó. Làm như vậy vừa tích luỹ thêm vốn sống, học thêm văn hoá nơi khác, mà còn mở rộng tầm mắt, cơ hội cho mình. Nhiều bạn đã tìm ra ước mơ của mình trên đường thiên lí đó. Gần đây ở Việt Nam cũng có nhiều bạn thuyết phục được bố mẹ cho đi như vậy và các bạn đó cũng trưởng thành lên rất nhanh. Mình không hoàn toàn hưởng ứng cách này. Cái này thì tuỳ vào tính cách mỗi bạn, không phải ai cũng làm được vậy. Nếu muốn đi xa, học hỏi thêm những cái khác mà không phải đi bụi thì tập trung học anh văn rồi kiếm học bổng du học, hoặc du học dạng vừa làm vừa học. Bây giờ lên các diễn đàn, facebook page của các nhóm du học sinh có nhiều hướng dẫn và nhiều cơ hội cho các bạn đi du học lắm.
Nhân tiện nói thêm là nếu bạn thi rớt đại học cũng chẳng phải là gì ghê gớm lắm, không chết được nhé. Thích học thì năm sau thi tiếp, còn không thì đi học nghề, đi làm. Ai cũng làm thầy thì lúc đó thợ sẽ thành ngành hot hà hà. Ai cũng muốn thiết kế nhà thì lấy ai đi xây nhà? Bạn mình đi làm trang điểm cô dâu thuê từ lúc mình còn trốn giảng đường đi chơi, giờ nó là chủ một studio ở Phú Nhuận, làm liên tay, tiền đếm không hết, mà quan trọng là nó rất vui vì nó được làm điều nó thích. Bởi vậy không có ước mơ lớn hay nhỏ, chỉ có những người dám ước mơ và những người cả đời chẳng dám làm gì.
Vậy đã nhé. Bữa sau mình sẽ viết thêm về cách tìm và xin học bổng du học.
Nhận xét
Đăng nhận xét